Koningsvrouwen van Landlust
Amsterdam, Bos en Lommer
De wijk ‘Koningsvrouwen van Landlust’ is een experimentele stedenbouw van Merkelbach en Karsten. De gebouwen zijn cultuur-historisch van belang als de eerste open bouwblokverkaveling in Amsterdam.
Dit bouwblok, monument vanwege de moderne bouwtechniek en het vooruitstrevend woningontwerp, is tussen 1932 en 1938 ontworpen door architect G. Versteeg, met de idee om “(…) in de goedkoope arbeiderswoningen centrale verwarming en warmwatervoorziening, benevens stalen ramen en deurkozijnen toe te passen.”
Na 70 jaar voldeden de woningen niet meer qua brandveiligheid, energiegebruik, gezondheid (asbest) en woningindeling. Doelstelling van de renovatie was verbetering op nieuwbouwniveau, met hoge ambities qua duurzaamheid, energie-verbruik, herstel van het monumentale beeld en het betrekken van de bewoners bij de renovatie. Bewonersparticipatie, o.a. met kinderen op school die zo een brugfunctie vervulden naar hun niet of nauwelijks Nederlands sprekende ouders, heeft geleid tot meer diversiteit in de woningen. Behalve (opnieuw ingedeelde) kleine drie kamer woningen, ook dubbelgrote gezinswoningen met 5 à 6 kamers en een tussenmaat door bajonetschakeling. De woningen werden landelijk bekend als de ‘halalwoningen‘.
Nieuwe apparaten voor ventilatie met warmteterugwinning zijn geplaatst in een halletje tussen trappenhuis en woning. Ze kunnen worden onderhouden door de corporatie zonder de woning te betreden. Dit halletje dient ook als schoenenberging.
Oververhitting dreigde door de hoogwaardige isolatie in combinatie met de grote ramen; dit maakte koeling noodzakelijk. In dit project is plafondkoeling (en -verwarming) toegepast met een WKO (warmte-koude-opslag). Voor zonwering op de westgevels zijn lamellenroosters ontworpen die opklappen onder het balkon. Het gebouw is gebouwd met een staalconstructie die is opgelegd in de steens gevel. Door toepassing van ‘box-in-box’ isolatie zijn koudebruggen voorkomen. Veel aandacht is besteed aan brandveiligheid en luchtdichtheid.
De witte kozijnen van een eerdere renovatie zijn vervangen door nieuw ontwikkelde aluminium kozijnen dat het beeld herstelt van stalen stoeltjesprofielen uit de jaren ‘30.
Project
Koningsvrouwen van Landlust
Locatie
Louise de Collignystraat, Charlotte de Bourbonstraat, Bestevaerstraat, Amsterdam
Programma
Renovatie 183 portiekwoningen;
gemeentemonument
Opdrachtgever
Eigen Haard
Ontwerp
2007 – 2011
Proefportiek
2009
Uitvoering
2010 – 2012
Foto’s
Thea van den Heuvel
Bureau
Archivolt Architecten
Team
Marloes van Haaren, Frederike Kuipers, Ivar Peetoom, René Westhoff, Frans Huijing,
Philip Breedveld
Winnaar van ‘De Gulden Feniks’ 2012 in de categorie renovatie
Meer projecten
